پالایش نفت خام و تولید محصولات نفتی توسط ریفاینری و مینی ریفاینری ها از جمله اولین و مهم ترین صنایع در دنیا و به خصوص منطقه ی نفت خیز خاورمیانه بوده است و با توجه به پیشرفت تکنولوژی و صنعت و رقابت زیادی که وجود دارد، کیفیت محصولات و قیمت مقرون به صرفه تاثیر به سزایی در رشد و پیشرفت کسب و کار ها و پیروزی در این رقابت دارد.
از این جهت بررسی اولیه و همه جانبه ی چالش ها و سنجیدن راهکارها برای حل آن ها ،بررسی نیاز و بازار های داخلی و خارجی و شرایط صادرات، نیازهای جامعه، روش های کاهش هزینه و بالا رفتن کیفیت و غیره در همان ابتدای مسیر باعث می شود تا رسیدن به هدف برای صنعتگران راحت تر و سریع تر اتفاق بیافتد و مسیر را هموارتر می سازد. در ادامه به معرفی کامل مینی ریفاینری ، مراحل احداث آن، چالش ها و راه حل های شرکت سامیار می پردازیم.
مینی ریفاینری چیست؟
مینی ریفاینری یا همان پالایشگاه کوچک، یک واحد صنعتی است که برای تصفیه نفت خام یا میعانات گازی به منظور تولید محصولات نفتی نهایی مانند بنزین، دیزل، نفت سبک، گازوئیل، روغن و … استفاده می شود. این واحدها اندازه کوچکتر و ظرفیت کمتری نسبت به پالایشگاه های بزرگ دارند و دارای ویژگی های خاصی است که منجر شده تمایل به احداث این واحد صنعتی بیشتر از پیش شود.
مزایای مینی ریفاینری نسبت به ریفاینری‌های بزرگ
هزینه‌های سرمایه‌گذاری کمتر
مینی ریفاینری‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری کمتری نسبت به ریفاینری‌های بزرگ دارند. این موضوع به کسب و کارهای کوچک و متوسط امکان می‌دهد تا با سرمایه محدود خود، در این حوزه فعالیت کنند.
انعطاف‌پذیری بیشتر در تولید
مینی ریفاینری‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری در تولید محصولات مختلف دارند و به راحتی می توان با تغییر و اضافه کردن بعضی بخش ها به مینی ریفاینری ها، محصولات مورد نظر را تولید کرد و این موضوع این امکان را به کسب و کارها می‌دهد تا با تغییر نیاز بازار، محصولات متنوع تری را تولید کنند.
صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی
مینی ریفاینری‌ها به دلیل اندازه کوچکتر خود می‌توانند هزینه‌های عملیاتی را به صورت مؤثرتری کنترل کنند. این شامل مصرف انرژی، نگهداری تجهیزات و نیروی انسانی می‌شود.
کاهش آثار زیست محیطی
با اندازه کوچکتر، مینی ریفاینری‌ها می‌توانند آثار زیست‌محیطی خود را به حداقل برسانند. این مزیت مهم برای شرکت‌هاست که به دنبال راهکارهای پایدار و محیط‌زیستی هستند.
سهولت در فراهم کردن مکان مناسب برای احداث مینی ریفاینری
به دلیل اندازه کمتر، مینی ریفاینری‌ها قابلیت ساخت و اجرایی در موقعیت‌های کوچکتر و نزدیکتر به مناطق مصرف‌کننده را دارا هستند. این امکان را فراهم می‌کند تا بهینه‌ترین مکان‌ها برای ایجاد این واحدها انتخاب شود.
راه‌اندازی سریع‌تر
فرآیند راه‌اندازی مینی ریفاینری‌ها و ساخت تجهیزات مورد نیاز سریع‌تر انجام می‌شود که این امکان را فراهم می‌کند تا به سرعت به بازار وارد شوند و درآمدزایی را شروع کنند.
فناوری‌های نوآورانه
به دلیل اندازه کمتر، مینی ریفاینری‌ها می‌توانند از فناوری‌های نوآورانه تری برخوردار باشند وامکان به روز شدن مینی ریفاینری ها بیشتر فراهم است و می توان با اضافه کردن تجهیزات و واحد های جدید،تغیرات مورد نظر حاصل کرد.
خوراک مینی ریفاینری
نفت خام،خوراک اصلی و شناخته شده ای است که پالایشگاه های کوچک و بزرگ به منظور پالایش و تصفیه و تبدیل آن به محصولات با ارزش و کارآمد در سراسر دنیا احداث می شوند. عوامل بسیاری در تولید محصولات با کیفیت از نفت خام تاثیر دارد که در ادامه به برسی آن ها میپردازیم.
در کنار نفت خام که خوراک شناخته شده ای است، میعانات گازی هم از خوراک های مطلوب جهت پالایشگاه ها و مینی ریفاینری ها می باشد و بدلیل خلوص بالا، میزان خوردگی و آسیب کمتری در برج های تقطیر دارد و محصولاتی با کیفیت بسیار را می توان تولید کرد، از این رو صادرات محصولات امکان پذیر است، به همین دلیل می توان گفت میعانات گازی می تواند انتخاب مناسبی به عنوان خوراک مینی ریفاینری باشد.
میعانات گازی بیشتر از پنتان و هیدروکربن‌های سنگین تر (+C5) تشکیل شده و میتواند دارای گوگرد و نمک باشد . معمولاً عاری از انواع فلزات است و حدود نیمی از آن را نفتا تشکیل می‌دهد.میعانات گازی بر خلاف بوتان و پروپان نیازمند شرایط ویژه برای مایع ماندن نیستند و به شیوه‌های مختلف قادر به تبدیل به گازوئیل، بنزین، نفت سفید، سوخت جت و… هستند.
در مقایسه با پالایشگاه نفت خام، در پالایشگاه میعانات گازی، فرآیندهای تبدیلی و پالایشی کمتر است بنابراین هزینه سرمایه‌گذاری آن کمتر از هزینه سرمایه‌گذاری پالایشگاه نفت خام است.
منابع تولید میعانات گازی در ایران
بیشترین میزان تولید میعانات گازی ایران از میدان گازی پارس جنوبی می‌باشد. این میدان گازی، بزرگ‌ترین منبع گازی است که بر روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج‌فارس و در فاصله ۱۰۵ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که بیش از ۱۴ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی و افزون بر ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی را در خود جای داده و روزانه ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی توسط پالایشگاه‌های گازی پارس جنوبی تولید می‌شود.
میزان ظرفیت مینی پالایشگاه ها
ظرفیت مینی پالایشگاه ها میتواند از ۱۰۰تن به بالا باشد.
مراحل احداث مینی ریفاینری
۱.مشاوره در رابطه با مراحل احداث و تجهیزات و اقدامات لازم
۲.دریافت طرح توجیهی و ارائه به بانک و سازمان های مربوطه
۳.دریافت مجوزات
۴.فراهم کردن زمین و امکانات لازم
۵.ساخت تجهیزات و آماده سازی مواد اولیه
۶.نصب و راه اندازی
۷.آموزش کارکنان
۸.بهره برداری
مجوز های مینی ریفاینری
برای احداث یک مینی ریفاینری، نیاز به دریافت مجوزهای مختلف از مراجع مربوطه مانند وزارت نفت، سازمان حفاظت محیط زیست سایر مراجع ذی‌صلاح می‌باشد. همچنین نیاز به رعایت استانداردهای فنی، بهداشتی، ایمنی و زیست‌محیطی در اجرای پروژه و تأمین منابع مالی برای اجرای پروژه نیز وجود دارد.
بهترین محل احداث مینی ریفاینری
تعیین مکان برای احداث یک مینی ریفاینری و همینطور مشخص کردن ظرفیت تولید آن ، به فاکتور های زیادی مرتبط می باشد که در ذیل به برخی از مهمترین آن ها اشاره می کنیم .
۱- امکان دسترسی مناسب به منابع خوراک هیدروکربنی
۲-بزرگی بازار محصولات تولید شده ی مینی پالاشگاه ، در محل مورد نظر
۳-استفاده از فن آوری های نوینی که منجر به تولید اقتصادی تر و ارزانتر محصولات شوند .
و موارد دیگر .
